„Czy czas, w którym jemy, ma znaczenie, gdy wszystko inne jest utrzymywane na stałym poziomie?” powiedziała Nina Vujović, badaczka w dziale zaburzeń snu i rytmu okołodobowego w bostońskim Brigham and Women’s Hospital. Według badań opublikowanych we wtorek w czasopiśmie "Cell Metabolism" odpowiedź brzmiała tak – jedzenie później w ciągu dnia podwoi twoje szanse na większy głód. „Odkryliśmy, że jedzenie cztery godziny później ma znaczący wpływ na poziom naszego głodu, sposób, w jaki spalamy kalorie po jedzeniu i sposób, w jaki przechowujemy tłuszcz” – powiedziała Vujović. „Razem te zmiany mogą wyjaśniać, dlaczego późne jedzenie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem otyłości zgłaszanym w innych badaniach i dostarczają nowego biologicznego wglądu w mechanizmy leżące u podstaw”. Badanie potwierdza koncepcję, że rytm dobowy, który wpływa na kluczowe funkcje fizjologiczne, takie jak temperatura ciała i tętno, wpływa na sposób, w jaki nasze ciała wchłaniają jedzenie. Badanie pokazuje, że późniejsze jedzenie powoduje „wzrost głodu, wpływa na hormony, a także zmienia ekspresję genów, szczególnie w zakresie metabolizmu tłuszczów z tendencją do mniejszego rozpadu i większego odkładania tłuszczu” – powiedział Bhanu Prakash Kolla, profesor psychiatrii i psychologii w Mayo Clinic College of Medicine oraz konsultant Centrum Medycyny Snu i Wydziału Medycyny Uzależnień w Mayo.
Podczas gdy wcześniejsze badania łączyły późniejsze jedzenie z przyrostem masy ciała, to badanie nie mierzyło utraty wagi i nie może wykazać związku przyczynowego, powiedział Kolla, który nie był zaangażowany w badanie. Ponadto badania wykazały, że pomijanie śniadania wiąże się z otyłością, powiedział. „Czy te wyniki mogą być wynikiem pominięcia śniadania, a nie późnego jedzenia? To efekt, który należy wziąć pod uwagę w tym badaniu” – powiedział Kolla.
Ściśle kontrolowane
Badanie było małe – tylko 16 osób z nadwagą lub otyłością – ale starannie zaplanowane, aby wyeliminować inne potencjalne przyczyny przybierania na wadze, twierdzą autorzy.
„Chociaż przeprowadzono inne badania sprawdzające, dlaczego późne jedzenie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem otyłości, może to być najlepiej kontrolowane, w tym ścisła kontrola ilości, składu i pory posiłków, aktywności fizycznej, snu, temperatury pokojowej i ekspozycji na światło, ” powiedział starszy autor Frank Scheer, dyrektor Programu Chronobiologii Medycznej w Oddziale Zaburzeń Snu i Dobowego Brighama. Wszyscy uczestnicy byli w dobrym zdrowiu, bez cukrzycy lub pracy zmianowej, która może wpływać na rytm dobowy, i mieli regularną aktywność fizyczną. Każda osoba w badaniu utrzymywała ścisły harmonogram zdrowego snu/budzenia przez około trzy tygodnie i otrzymywała przygotowane posiłki o stałych porach przez trzy dni przed rozpoczęciem eksperymentu laboratoryjnego. Uczestnicy zostali następnie losowo podzieleni na dwie grupy. Jedna grupa jadła niskokaloryczne posiłki o godzinie 8:00, w południe i 16:00, druga zaś cztery godziny później, w południe o 16:00. i 20:00 przez sześć dni zgłoszonych w badaniu. Pomiary głodu i apetytu były zbierane po 18 razy, podczas gdy testy na tkankę tłuszczową, temperaturę i wydatek energetyczny były zbierane przez trzy oddzielne dni.
Po kilkutygodniowej przerwie ci sami uczestnicy odwrócili procedurę – ci, którzy wcześniej jedli, przeszli do grupy późnego jedzenia i odwrotnie, wykorzystując w ten sposób każdą osobę jako własną kontrolę.
Więcej głodu, mniej spalonego tłuszczu
Wyniki pokazały, że napady głodu podwoiły się u osób stosujących dietę nocną. Osoby, które jadły później w ciągu dnia, zgłaszały również chęć na produkty bogate w skrobię i o smaku słonym, mięso oraz, w mniejszym stopniu, na produkty mleczne i warzywa. Patrząc na wyniki badań krwi, naukowcy byli w stanie zrozumieć, dlaczego: poziom leptyny, hormonu, który mówi nam, kiedy czujemy się syci, spadł u osób późno jedzących w porównaniu z osobami jedzącymi wcześnie. Dla porównania wzrósł poziom hormonu greliny, który pobudza nasz apetyt. „Nowe jest to, że nasze wyniki pokazują, że późne jedzenie powoduje wzrost średniego stosunku greliny i leptyny w całym 24-godzinnym cyklu snu/budzenia” – powiedział Scheer. W rzeczywistości badanie wykazało, że stosunek greliny do leptyny wzrósł o 34%, gdy posiłki były spożywane później w ciągu dnia. „Te zmiany w hormonach regulujących apetyt dobrze pasują do wzrostu głodu i apetytu przy późnym jedzeniu” – powiedział Scheer. Kiedy uczestnicy jedli później w ciągu dnia, również spalali kalorie wolniej niż wtedy, gdy jedli wcześniej. Badania wykazały, że testy tkanki tłuszczowej wykazały zmiany w genach, które miałyby wpływ na spalanie lub przechowywanie tłuszczu. „Te zmiany w ekspresji genów wspierałyby wzrost tkanki tłuszczowej poprzez tworzenie większej liczby komórek tłuszczowych, a także przez zwiększone magazynowanie tłuszczu” – powiedział Scheer. Nie wiadomo, czy te efekty będą się utrzymywać w czasie, czy u osób, które obecnie przyjmują leki na choroby przewlekłe, które zostały wykluczone z tego badania. "Potrzebne są dalsze badania." twierdzą autorzy.
