Pokazano tu artystyczną rekonstrukcję antycznej pandy autorstwa Velizara Simeonovskiego.
Nieznana wcześniej rasa pandy wielkiej, która zamieszkiwała europejskie bagna 6 milionów lat temu, została zidentyfikowana po odkryciu dwóch zębów znajdujących się w bułgarskim muzeum. Skamieniałe górny ząb trzonowy i kieł zostały pierwotnie znalezione w złożach węgla w późnych latach 70. i są przechowywane w bułgarskim Narodowym Muzeum Historii Naturalnej od ponad czterech dekad.
„Miały tylko jedną niewyraźną ręcznie opisaną etykietę”, powiedział Nikolai Spassov – kierownik muzeum i autor nowych badań dotyczących tychże zębów. „Zajęło mi wiele lat, aby odkryć ich rejon pochodzenia oraz wiek, a później jeszcze kolejnych wiele lat, aby zdać sobie sprawę, że to nieznane skamieniałości pandy wielkiej”.
„To odkrycie pokazuje, jak mało wiemy o starożytnej naturze i udowadnia, że historyczne odkrycia paleontologiczne mogą doprowadzić nawet dzisiaj do niespodziewanych rezultatów,” dodał.
Pandy są głównie znane poprzez ich jedynych żyjących przedstawicieli – pandy wielkie, ale kiedyś istniało wiele pokrewnych gatunków, które wędrowały po Europie i Azji.
Według komunikatu prasowego gatunek odkryty poprzez muzealne artefakty był ostatnią znaną pandą żyjącą w Europie. Badacze nazwali go Agriarctos nikolowi na cześć paleontologa Ivana Nikolova, który jako pierwszy skatalogował znalezisko.
Badania wykazały, że niedźwiedź był wielkości dzisiejszej pandy wielkiej lub trochę mniejszy. Przypuszcza się, że odżywiały się roślinami, ale ich posiłki były bardziej zróżnicowane od dzisiejszych pand, które żywią się głównie bambusami. Jak wykazały badania, guzki zębowe prawdopodobnie nie były na tyle twarde, aby zmiażdżyć zdrewniałe łodygi bambusa, co sugeruje, że ten gatunek mógł jeść bardziej miękkie rośliny.
Złoża węgla, w których znalezione zostały zęby, świadczyły o tym, że ta pradawna panda zamieszkiwała zalesione, bagniste regiony. Spassov oraz jego współautor Qigao Jiangzuo Spassov i jego współautor Qigao Jiangzuo, specjalista ds. pand z Uniwersytetu Pekińskiego w Chinach, przypuszczają, że pandy mogły wyginąć podczas wydarzenia, w wyniku którego wysechł basen Morza Śródziemnego, co spowodowało przekształcenie się otaczającego środowiska.
„Pandy wielkie są bardzo ograniczoną grupą niedźwiedzi, jeśli chodzi o środowisko życia i pożywienie”, powiedział Spassow w komunikacie prasowym.
„Nawet jeśli A. niklovi nie był tak ograniczony względem środowiska życia i pożywienia jak współczesna panda wielka, to był wystarczająco wyspecjalizowany, a ich ewolucja była związana z wilgotnymi, zalesionymi siedliskami” – powiedział. „Możliwe, że zmiana klimatu pod koniec ery miocenu w południowej Europie, prowadząca do wysychania terenu, miała niekorzystny wpływ na istnienie ostatniej europejskiej pandy”.
Epoka miocenu trwała od 23 do 5 milionów lat temu.
